2013
19 października (sobota)
godz. 18 – Wernisaż wystawy „Ludzie i kreski – rysunki z lat 1950-1960” Franciszki Themerson + koncert Plock Percussion Duo/ Inauguracja Festiwalu Themersonów SkArPa 2013. Płocka Galeria Sztuki (ul. Sienkiewicza 36) / Wstęp wolny
20 października (niedziela)
godz. 15 – „Lata dwudzieste, lata trzydzieste” – koncert z udziałem Sławomira Gałczyńskiego, Elizy Łochowskiej (śpiew) i Jarosława Domagały (akompaniament). Koncert towarzyszy konferencji naukowej „Muzy, kochanki, partnerki – wielkie kobiety w cieniu wielkich mężczyzn” organizowanej przez Państwową Wyższą Szkołę Zawodową w Płocku. Miejsce: Muzeum Mazowieckie (ul. Tumska 8) / Wstęp wolny
25 października (piątek)
godz. 10 – Uroczyste otwarcie ULICY THEMERSONÓW w Płocku połączone z happeningiem z udziałem dzieci z płockich szkół i przedszkoli. Gościem honorowym uroczystości będzie Jasia Reichardt. ul. Themersonów (obok Pływalni Miejskiej Jagiellonka)
godz. 13 – Rok Stefana Themersona w Płocku. „Ubu według Themersonów. Ilustracje i wydawnictwa” – otwarcie wystawy z udziałem Małgorzaty Sady autorki reportażu filmowego o Archiwum Themersonów w Londynie. Książnica Płocka (ul. Kościuszki 6) / Wstęp wolny
godz. 16 – „Pan Tom buduje dom” – spektakl Stowarzyszenia Teatr Per Se. Miejsce: przyszła siedziba POKiS (ul. Tumska 13) / Wstęp wolny
godz. 17 – „Wokół króla Ubu” – panel z udziałem m.in. : Małgorzaty Sady, Jana Gondowicza, Piotra Szulkina, Michaela Meschke, Agaty Gwizdały. Miejsce: siedziba POKiS (ul. Tumska 9A) / Wstęp wolny
godz. 19 –projekcje filmów Themersonów: „Przygoda człowieka poczciwego”, „Oko i ucho”. Miejsce: siedziba POKiS (ul. Tumska 9A) / Wstęp wolny
26 października (sobota)
godz. 16 – Otwarcie wystawy poświęconej Themersonom, m.in. scenografii Franciszki Themerson (kostiumy i plansze) do jednej z najsłynniejszych na świecie inscenizacji sztuki „Ubu Król” Alfreda Jarry’ego – jej reżyserem był Michael Meschke (będzie gościem wernisażu), a muzykę napisał Krzysztof Penderecki. Muzeum Żydów Mazowieckich (ul. Kwiatka 7) / Wstęp wolny
27 października (niedziela)
godz. 16 – „Pan Tom buduje dom” – spektakl Stowarzyszenia Teatr Per Se. Miejsce: przyszła siedziba POKiS (ul. Tumska 13) / Wstęp wolny
Imprezy towarzyszące:
11 października / siedziba POKiS (ul. Tumska 9A) / Wstęp: 15 zł
godz. 19 – Translola – koncert w ramach projektów Alterstacja – kobiety i festiwalu Themersonów SkArPa 2013.
8 listopada / siedziba POKiS (ul. Tumska 9A) / Wstęp: 15 zł
godz. 19 – Pochwalone – koncert w ramach projektów Alterstacja – kobiety i festiwalu Themersonów SkArPa 2013. Miejsce: sala widowiskowa POKiS. Wstęp: 15 zł.
Ludzie i kreski – rysunki z lat 1950-1960 Franciszki Themerson – wystawa
Płocka Galeria Sztuki zaprasza na uroczyste otwarcie Festiwalu Themersonów SkArPa, odbywającego się w tym roku pod hasłem „Themerson i teatr”. W Galerii zaprezentowana zostanie wystawa, na której zobaczyć będzie można 25 rysunków muzy i współpracownicy patrona Festiwalu – Stefana Themersona – jego żony Franciszki. Wystawa w Płockiej Galerii Sztuki wpisuje się w trwający Rok Themersonowski i rozpoczyna cykl imprez odbywających się w mieście i organizowanych w płockich instytucjach kultury. Wystawa czynna do 31 października.
19 października, godz. 19
Płocka Galeria Sztuki
ul. Sienkiewicza 36, tel. 24 364 60 40
www.plockagaleria.pl
Plock Percussion Duo – koncert
Podczas otwarcia wystawy prac Franciszki Themerson zagra Plock Percussion Duo tworzony przez Adama Mieczykowskiego i Michała Zawadzkiego. PPC zadebiutował we wrześniu 2010 roku podczas I festiwalu SkArPa. Na program koncertu składają się oryginalne kompozycje muzyki perkusyjnej, które obejmują teatr instrumentalny z wykorzystaniem egzotycznego instrumentarium i technik multimedialnych.
Adam Mieczykowski – jest absolwentem Akademii Muzycznej w Poznaniu. Działalność artystyczną rozpoczął w legendarnym Poznańskim Zespole Perkusyjnym. Ponad 10 lat współpracował z Orkiestrą Kameralną ,,Amadeusz” PR pod kierunkiem Agnieszki Duczmal w Poznaniu. Z tymi zespołami koncertował w niemal wszystkich krajach Europy, dokonał wielu nagrań płytowych, radiowych i telewizyjnych. Prowadzi aktywną działalność pedagogiczną, m.in. jako nauczyciel klasy perkusji w Płocku, która zaowocowała wieloma sukcesami uczniów w przesłuchaniach i konkursach regionalnych i ogólnopolskich. Obecnie dyrektor naczelny i artystyczny Płockiej Orkiestry Symfonicznej. Jest doktorem sztuk muzycznych i adiunktem na Wydziale Sztuki w Instytucie Muzyki UWM w Olsztynie.
Michał Zawadzki – jest absolwentem Akademii Muzycznej we Wrocławiu (2006) oraz Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (Holandia – 2007). Z wyróżnieniem ukończył klasę perkusji prof. Adama Mieczykowskiego w Państwowej Szkole Muzycznej II st. w Płocku. Współpracował między innymi z Filharmonią Wrocławską oraz Filharmonią Dolnośląską w Jeleniej Górze. Ma za sobą nagrania płytowe, radiowe i telewizyjne. Obecnie jako perkusista związany z Płocką Orkiestrą Symfoniczną, gdzie pełni również funkcję kierownika orkiestry.
19 października, godz. 19
Płocka Galeria Sztuki
ul. Sienkiewicza 36, tel. 24 364 60 40
www.plockagaleria.pl
Lata dwudzieste, lata trzydzieste – koncert
Koncert z udziałem Sławomira Gałczyńskiego, Elizy Łochowskiej (śpiew) i Jarosława Domagały (akompaniament)towarzyszący konferencji naukowej „Muzy, kochanki, partnerki – wielkie kobiety w cieniu wielkich mężczyzn” organizowanej przez Państwową Wyższą Szkołę Zawodową w Płocku.
20 października, godz. 15
Muzeum Mazowieckie
ul. Tumska 8
www.muzeumplock.art.pl
Ubu według Themersonów. Ilustracje i wydawnictwa – wystawa
Franciszka Themerson jest najbardziej znana jako ilustratorka: tekstów Stefana, wierszy Brzechwy, dzieł innych autorów (poniżej lista książek dla dzieci ilustrowanych przez Franciszkę). Jej pracami zachwycał się Bertrand Russell. Nie lubiła mówić o swojej twórczości. Była wobec niej bardzo krytyczna. Wiele prac sama zniszczyła, będąc niezadowoloną z efektu. Stefan ratował niektóre z nich i chował pod łóżkiem.
Mistrzostwo Franciszka osiąga pracując nad „Królem UBU” Alfreda Jarry. Cały tekst sztuki Themersonowie napisali odręcznie na kartach żółtego papieru i skomponowali w całość z ołówkowymi rysunkami, żywo komentującymi dialogi. Wszystko razem odbili na płytach litograficznych, przez co każdy egzemplarz sprawia wrażenie rękopisu. (…) Odwracanie uwagi, zmącanie jedności tekstu, przerysowane metafory to główne zabiegi interpretacyjne ilustratorki. Między wersami przelewa się krew, kapią łzy i smarki, rysunkowa postać wznosi toast i trąca kieliszkiem o napisane słowo (za: Adrianna Prodeus, Themersonowie. Szkice Biograficzne, Czuły Barbarzyńca, Warszawa 2010, s. 190)
Wernisaż z udziałem Małgorzaty Sady autorki reportażu filmowego o Archiwum Themersonów w Londynie. Wystawa przygotowana ze zbiorów Archiwum Themersonów w Londynie oraz zbiorów prywatnych Małgorzaty Sady i Jana Gondowicza.
25 października, godz. 13
Książnica Płocka
ul. Kościuszki 6
www.bibl.plock.pl
Pan Tom buduje dom – spektakl
Książkę „Pan Tom buduje dom” F.S. Themersonów od pierwszej kartki czyta się ze szczerą przyjemnością. Rytmiczne wersy to nie tylko świeżość języka, żwawe dialogi czy prostota, ale i pomysłowa zabawa czcionką oraz subtelne rysunki, bardzo ściśle związane ze słowem. Czarna kreska Franciszki Themerson zajmuje tu równorzędną pozycje co dowcipny tekst Stefana. Dodaje mu lekkości i przejrzystości, często go „wypiera”. „Pan Tom…” to świetna i mądra lektura. Czy da się ją przełożyć na język teatru? Próbę podjęło Stowarzyszenie Teatr Per Se z Płocka. Z jakim skutkiem? Przekonajcie się sami.
25 października, godz. 16
27 października, godz. 16
Przyszła siedziba POKiS
ul. Tumska 13, tel. 24 367 19 20
www.pokis.pl
Wokół króla Ubu – panel dyskusyjny
Panel z udziałem m.in. : Małgorzaty Sady, Jana Gondowicza, Piotra Szulkina, Michaela Meschke, Agaty Gwizdały. Miejsce: sala POKiS
Warto przypomnieć, że to właśnie Themersonowie wydali pierwsze angielskie tłumaczenie „Ubu króla” Alfreda Jarry z rysunkami Franciszki. Cały tekst sztuki napisali odręcznie na kartach żółtego papieru. Książka jest wzorcowym przykładem bestlookera (jak określali swoje wydawnictwa Stefan i Franciszka). Ubu i Ubica wręcz panoszą się po stronach, między wersami przelewa się krew, kapią łzy i smarki, a jedna z rysunkowych postaci wznosi toast trącając kieliszkiem o napisane słowo. W 1952 roku Franciszka wykonała maski z papieru mache na otwarte czytanie sztuki Jarry’ego w Londynie, a 10 lat później została autorką lalek i scenografii do wspomnianej inscenizacji Meschke, z muzyką Krzysztofa Pendereckiego, w Sztokholmie. Przyniosło jej to złoty medal na Triennale Scenografii Teatralnej w Nowym Sadzie (1966) i stopień honorowego członka Union International de la Marionette za szczególne zasługi na polu teatru (1976). Na wiele lat „Król Ubu” stał się jej obsesją.
Pokaz I: 25 października, godz. 17
Pokaz II: 27 października, godz. 16
Płocki Ośrodek Kultury i Sztuki
ul. Tumska 9A, tel. 24 367 19 20
www.pokis.pl
Filmy Themersonów – kino
W latach 1930-1937 Stefan Themerson wraz z żoną Franciszką zrealizował, przy użyciu nowatorskich technik, pięć filmów awangardowych: „Aptekę”, „Europę”,„Zwarcie”, „Drobiazg melodyjny” i „Przygodę człowieka poczciwego.” Uważane są za kamień milowy w historii polskiego kina eksperymentalnego i awangardowego. Filmy te tworzone były głównie za pomocą oryginalnego urządzenia, umożliwiającego fotografowanie klatka po klatce przedmiotów umieszczanych na przezroczystej kalce. Jedynie „Przygoda…” przetrwała czas wojny.
W 1931 Themersonowie zakładają S.A.F. – Spółdzielnię Autorów Filmowych, w skład której wchodzą m.in.: J. i E. Cękalscy, A. Ford, W. Jakubowska, W. Lutosławski, S. Wohl), zajmującą się rozpowszechnianiem eksperymentalnej twórczości filmowej. W roku 1937 wydają f.a. (film artystyczny), czasopismo S.A.F.- u, poświęcone filmowi awangardowemu (teksty w języku polskim, francuskim i angielskim). W numerze 2. pisma ukazał się najważniejszy dotyczący filmu tekst Stefana „O potrzebie tworzenia widzeń”.
W Anglii powstały ich dwa kolejne i ostanie filmy eksperymentalne: „Calling Mr Smith” (Wzywamy Pana Smitha) – przekazujący prawdę o okrucieństwach zbrodni niemieckich i martyrologii narodu polskiego i „The Eye & the Ear” („Oko i ucho”) – badanie powiązania obrazu z dźwiękiem (realizowane na podstawie precyzyjnych partytur).
Podczas festiwalu zaprezentujemy: „Przygodę Człowieka Poczciwego” z muz. S. Kisielewskego (cz/b, 35 mm, 10 min., Warszawa, 1937) oraz „Oko i Ucho” z muz. K. Szymanowskiego (cz/b, 35 mm, 10 min, Londyn, 1944/45).
25 października, godz. 19
Płocki Ośrodek Kultury i Sztuki
ul. Tumska 9A, tel. 24 367 19 20
www.pokis.pl
Ubu w teatrze – wystawa kostiumów i plansz
Na wystawie, która do Płocka przyjedzie z Musik-och Teatermuseet w Sztokholmie, będzie można obejrzeć scenografię Franciszki Themerson (kostiumy i plansze) do jednej z najsłynniejszych na świecie inscenizacji sztuki „Ubu Król” Alfreda Jarry’ego – jej reżyserem był Michael Meschke (będzie gościem wernisażu), a muzykę napisał Krzysztof Penderecki. Spektakl miał premierę w Marionetteatern w Sztokholmie w 1964 r. Został zarejestrowany na video i będzie go można obejrzeć podczas otwarcia ekspozycji. Franciszka i Stefan Themersonowie wydali pierwsze angielskie tłumaczenie „Ubu Króla”, z rysunkami Franciszki. Wystawa czynna do 15 listopada.
26 października, godz. 16
Muzeum Żydów Mazowieckich w Płocku
ul. Kwiatka 7, tel. 24 364 86 96
www.muzeumplock.art.pl
Imprezy towarzyszące:
Translola – koncert
Translola powstała 5 lat temu i do tej pory zagrała ponad 100 koncertów w Polsce (m.in support New Model Army, podczas krakowskiej Nocy Poezji, jako gwiazda festiwalu P K S, gość specjalny na jubileuszu 25-lecia Sztywnego Pala Azji w warszawskich Hybrydach, półfinał Przystanku Woodstock, podczas festiwalu kultury rosyjskiej DA DA DA) i za granicą; w Niemczech (festiwal w Perm na zaproszenie niemieckiego stowarzyszenia współpracy kulturalnej MitOst), Irlandii (Cork X Southwest Music & Arts Festiwal) i Rosji (festiwal poświęcony pamięci Janki Diagilewej w Nowosybirsku).
Translola gra muzykę z pogranicza niezależnego rocka i post punk. Zespół tworzą: Kasia Sobczyk – voc, Amina Dargham-git., Ewa Langer-bas, Iga Olechowska- perkusja. Dziewczyny są autorkami projektu „Transeastern Underground”, którego osią jest twórczość przedwcześnie zmarłej wybitnej rosyjskiej pieśniarki i poetki Janki Diagilewej. W 2012 r ukazała się debiutancka płyta Transloli pt. TRANSLOLA, na której znajduje się dziesięć piosenek skomponowanych do tekstów zespołu, wierszy poetek – Anny Świrszczyńskiej, Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej i Janki Diagilewej.
11 października, godz. 19
Płocki Ośrodek Kultury i Sztuki
ul. Tumska 9A, tel. 367 19 20
www.pokis.pl
Pochwalone – koncert
Pochwalone to zespół, który składa się z ośmiu kobiet – feministek, etnolożek, poetek. Łączą polską muzykę folkową z ostrzejszymi, punk-rockowymi brzmieniami. W swoich tekstach cytują poezję, jak i fragmenty tradycyjnych pieśni ludowych. Podczas koncertów używają zapomnianych już instrumentów, jak płocką fidel, skrzypce barokowe, biłgorajską sukę czy turecki saz. W marcu tego roku Pochwalone wydały płytę „Czarny war”.