Sanatorium… za Rogiem, czyli Schulz i Quay w Kinie
„Sanatorium Pod Klepsydrą według Braci Quay” wreszcie w Płocku. Odważną adaptację prozy Brunona Schulza autorstwa legendarnych twórców animacji będziemy mogli zobaczyć 17 października o godz. 17:30 w Kinie za Rogiem w ramach Festiwalu Themersonów. To jedyny pokaz w naszym mieście, w dodatku bezpłatny.
Premiera „Sanatorium Pod Klepsydrą według Braci Quay” odbyła się w ubiegłym roku na festiwalu w Wenecji w prestiżowym konkursie Giornate degli Autori, gdzie animacja otrzymała wyróżnienie Musa Cinema & Arts Award. Film otwierał też London Film Festival i znalazł się w czołówce najbardziej docenionych dzieł 2024 International Cinephile Society, zrzeszającego krytyków filmowych z pięciu kontynentów. Niezależna produkcja była tworzona przez dwie dekady w autorskim, niepodrabialnym stylu Braci Quay („Instytut Benjamenta”, „Stroiciel trzęsień ziemi”).
Pomysł hołdu dla twórczości Schulza narodził się jeszcze w latach 80. XX wieku, gdy ich krótkometrażowa „Ulica Krokodyli” – jedna z najbardziej nagrodzonych animacji w historii kina – była pierwszą od czasów wersji Wojciecha Jerzego Hasa adaptacją tej wyjątkowej literatury.
Opis fabuły
Józef odwiedza swego ojca w tajemniczym sanatorium u podnóża Karpat. Wprawdzie ojciec nie żyje, ale w uzdrowisku cofnięto zegary. Doktor Gotard wyjaśnia, że to szczególna opieka nad zmarłymi, by nie zorientowali się, że są martwi. Tam ich życie jeszcze się nie skończyło, czas nie przeminął. Oglądamy zatrzymane wspomnienia w magicznym urządzeniu, pudełku optycznym, które dzięki alchemii, raz do roku, pozwala zobaczyć przez siedem soczewek mistyczne wizje zapisane w siatkówce oka. Wprawione w ruch odsłaniają ukrytą stronę rzeczywistości. Dzięki maszynie Józef spotyka ojca w wielu wcieleniach na różnych etapach życia. Stopniowo godzi się ze stratą i zostaje sam w tajemniczym pociągu, wracając do krainy życia.
Realizatorzy
Produkcja została zrealizowana po polsku z polską ekipą i aktorami, a jej polską producentką jest Izabela Kiszka-Hoflik. W filmie wystąpili Wioletta Kopańska, Andrzej Kłak oraz Tadeusz Janiszewski, słynny aktor Teatru Ósmego Dnia. Bruno Schulz – autor literackiego pierwowzoru „Sanatorium Pod Klepsydrą” – to jeden z najoryginalniejszych pisarzy i artystów XX wieku. Jego tragiczny los również został zawarty w filmie, bo postać Schulza i jego wyobraźnia inspiruje Braci Quay od początku ich kariery. W pełnometrażowym dziele, które trzeba uznać za summę ich dokonań, stworzyli hybrydę animacji lalkowej i zdjęć aktorskich. Podziw budzi odważna decyzja, na jaką nie zdecydowałby się żaden polski reżyser – umieścić gęstą, poetycką frazę Schulza w oryginale. Daje to rozkosz słuchania hipnotycznej, wciągającej lektury.
Technika i inspiracje
Hybryda technik: Film to połączenie animacji lalkowej Braci Quay ze zdjęciami aktorskimi, zrealizowana przez polskich aktorów i polską ekipę. Literatura Brunona Schulza: Dzieło jest inspirowane prozą Brunona Schulza, przede wszystkim opowiadaniem “Sanatorium pod Klepsydrą”, a film wykorzystuje fragmenty jego literatury w oryginalnej wersji.
Płocki pokaz odbywa się w Klubie Filmowym POD GILEM, w ramach Festiwalu Themersonów. WSTĘP NA BEZPŁATNE ZAPROSZENIA, do odbioru w KASIE KINA .
Wprowadzenie do filmu wygłosi Małgorzata Sady – kuratorka, uczestniczka,tłumaczka i twórczyni projektów artystycznych współpracująca z centrami sztuki, festiwalami filmowymi i teatralnymi w kraju i zagranicą. Związana z międzynarodowym festiwalem filmów animowanych „Animator” w Poznaniu (uczestniczyła w grupie założycielskiej). Od 2003 bierze w Festiwalu Brunona Schulza w Drohobyczu. Od lat współpracuje z Braćmi Quay, m.in. przy realizacji filmu„Inventorium śladów” (asystentka reżyserów i autorka improwizacji muzycznych), „Maska” (adaptacja) i „Sanatorium…”. Jest autorką tekstu książki kinematograficznej „Inventorium śladów’, wizualnie opracowanej przez Braci Quay. Wielokrotnie pisała o ich twórczości. W 2019 roku była kuratorką retrospektywnej wystawy Braci Quay „Inventorium śladów” w Centrum Spotkania Kultur w Lublinie. Od 2010 roku uczestniczy w festiwalu Themersonów organizowany przez POKiS w Płocku, wspierając go programowo.
17 października 2025 g. 17:30
Kino za Rogiem w Płocku
„Sanatorium Pod Klepsydrą według Braci Quay”
Reżyseria: Bracia Quay
Występują: Tadeusz Janiszewski, Wioletta Kopańska, Andrzej Kłak
Kraj produkcji: Polska, Niemcy, Wielka Brytania
Rok produkcji: 2024
Język oryginalny: polski
Gatunek: animacja
Czas trwania: 75 min
